W dzisiejszych czasach bardzo popularną formą prowadzenia działalności jest robienie tego na zasadzie franczyzy. Co to jest franczyza (inaczej franchising) i na czym polega jej fenomen? Otóż jest to nic innego jak umowa, która zakłada bardzo ścisłą współpracę niezależnych i odrębnych przedsiębiorstw. Mamy wówczas dwie strony takiej umowy: franczyzodawcę i franczyzobiorcę. Obie ze stron mają zobowiązania wobec siebie, a także czerpią korzyści ze współpracy. Polega to mniej więcej na tym, że franczyzobiorca korzysta z know-how, wiedzy i umiejętności, technologii, pomysłu, a przede wszystkim marki franczyzodawcy. Zapewnia pracowników i lokal. Dokonuje sprzedaży produktów franczyzodawcy lub świadczy jego usługi, dokładnie według jego wymogów. Franczyzodawca natomiast ma z tego korzyści finansowe. Sposób rozliczenia jest kwestią umowy (np. zysk od sprzedaży). Są też dodatkowe korzyści w postaci możliwości szybszego i łatwiejszego otwierania placówek / oddziałów w nowych miejscach, zwiększania świadomości marki, zwiększenia zasięgu działania. Franczyzobiorca bierze na siebie dużo obowiązków, które normalnie należałyby do obowiązków franczyzodawcy w przypadku tworzenia klasycznego sklepu firmowego.
Franchising jest szansą dla franczyzobiorcy, aby wybić się na rynku. Nie musi żmudnie tworzyć marki od podstaw. Korzysta z wypracowanej opinii, czegoś co jest już znane. Wiele rzeczy ma podane praktycznie na tacy – wiedza, produkty, plan działania. Z drugiej strony, pozbawia go to pewnej niezależności, inwencji, swobody w zakresie podejmowanych decyzji. Odtąd musi ściśle wypełniać oczekiwania nie tylko klientów, ale także franczyzodawcy. Musi spełniać standardy, wymogi jakościowe obsługi. Nawet wygląd sklepu, mebli, ich ustawienie, prezentacja produktów, zmiany wystroju, prezentacja personelu, sposób obsługi – wszystko jest ściśle określone, musi pasować do profilu sklepu, do innych placówek. Musi wpisywać się w konwencję. Wszystko to jest sprawdzane i ściśle kontrolowane. Franczyzobiorca musi rozliczać się z towaru, często współpracuje w pewnym sensie z innymi sklepami, dokonując przerzutu towaru, jeśli dostanie takie polecenie. Nawet towar, który jest w sklepie może być odgórnie określony, nie tylko co do rodzaju, ale także ilości i np. dostępnych rozmiarów jak to się dzieje w przypadku ubrań lub obuwia.
Franczyzodawca musi kontrolować swojego partnera, aby ten tworzył dobry i spójny wizerunek firmy. Współpraca taka może być trudna, gdyż interesy obu przedsiębiorstw mogą się niekiedy rozmijać. Nie zawsze franczyzobiorca rozumie interesy franczyzodawcy. Każdy dąży do jak największych zysków. Franczyzobiorcy zależy na jego firmie, jego zyskach w konkretnej jego placówce. Franczyzodawca patrzy na całość swojej firmy i swoje interesy jako całości. Franczyzobiorca może widzieć takie rzeczy, które są charakterystyczne dla danej lokalizacji, regionu. Lepiej zna specyfikę swoich odbiorców i może nie do końca zgadzać się z odgórnymi wytycznymi. Mogą się pojawić tutaj różnego rodzaju konflikty. Dlatego tak bardzo ważna jest komunikacja, umiejętność słuchania potrzeb. Ważne jest, by założenia franczyzodawcy uwzględniały specyfikę położenia punku. Inne oczekiwania co do zysków będą przykładowo w sklepie, który znajduje się w galerii handlowej, a inne w sklepie, do którego wchodzi się bezpośrednio z ulicy w mniejszym mieście. Są lepsze lokalizacje dla sklepów i są te gorsze, ale wszystkie mogą przynosić zyski adekwatne do położenia.
Dobry franczyzodawca będzie potrafił kontrolować franczyzobiorcę. Będzie motywował jego pracowników i skłaniał ich szefa do motywacji finansowej. Świetnym rozwiązaniem są dla pracowników konkursy dla różnych placówek na największą sprzedaż, najlepsze wskaźniki itp. Pozwala to bezpośrednio motywować pracowników, niezależnie od wynagrodzenia, jakie otrzymują od swojego bezpośredniego szefa (którym jest tutaj franczyzobiorca).
Jeśli ktoś chce dostać gotowy pomysł na biznes franczyza bywa odpowiedzią na jego prośbę. Do wyboru jest zarówno handel, jak i sfera usług. Mamy tak więc gotowe pomysły na biznes w zakresie sprzedaży ubrań, obuwia, kosmetyków, RTV i AGD, upominków i biżuterii. Są też apteki, stacje paliw, artykuły spożywcze, przemysłowe i dla dzieci. Są też biznesy dotyczące telekomunikacji. Są usługi hotelarskie, turystyczne, gastronomiczne, dotyczące księgowości, doradztwa, nieruchomości, edukacji, urody, a także usługi finansowe. Tak więc wybór jest znaczny. Z pewnością każdy może znaleźć coś dla siebie.
Jak w każdy biznes, tak też we franczyzę trzeba będzie zainwestować – lokal, wkład własny, pracownicy. To wszystko wymaga posiadania środków finansowych. Dużo zależy od tego jaki rozmiar ma mieć przedsięwzięcie. Są do wyboru naprawdę duże inwestycje jak i małe sklepiki, w których sporym odciążeniem może być osobiste zaangażowanie i praca właściciela firmy.
Fakty pokazują, że generalnie franchising się udaje. Jest to powszechne rozwiązanie i cały czas rośnie w siłę. Czasem warto skorzystać z gotowych i sprawdzonych rozwiązań.
