Jak liczy się wymiar urlopu?
Każdy pracownik ma prawo do urlopu – w każdym roku przysługuje mu zmienna pula dni do wykorzystania jako odpoczynek. Pracownik nie może zrzec się z prawa do urlopu, ale z jego zaciągnięcia może oczywiście zrezygnować. Wówczas kumulują się dni urlopu i przechodzą na lata kolejne. Jak wylicza się ilość dni, która przysługuje nam w ramach urlopu w konkretnym roku? Poniżej szczegóły.
Wymiar urlopu a okres zatrudnienia
Urlop wylicza się przede wszystkim na podstawie stażu pracy pracownika. Wylicza się nie tylko okres zatrudnienia u konkretnego pracodawcy, ale także okres, jaki pracownik przepracował w przeszłości w innych miejscach pracy. Nie ma tutaj znaczenia to, w jaki sposób doszło do przerwania stosunku pracy w poprzednich firmach. Nie ma także znaczenia to, czy pracownik miał krótkie lub dłuższe przerwy w podejmowaniu pracy w swoim życiu.
Przejdźmy jednak do konkretów: jak się liczy urlop? Gdy pracownik wypracował w swoim życiu mniej niż 10 lat bez przerwy, wówczas będzie miał tylko 20 dni urlopu płatnego. Jeśli przepracował więcej niż 10 lat, wówczas będzie przysługiwało mu 26 dni roboczych urlopu płatnego.
Do stażu pracy zalicza się czas spędzony na uczelni. I tak osoba, która chodziła do zasadniczej szkoły zawodowej i na tym ukończyła swoją edukację, z miejsca otrzymuje 3-letni staż pracy. Za liceum ogólnokształcące, pracownik dostaje 4 lata urlopu płatnego. Jeśli pracownik ukończył szkołę policealną, wówczas dostaje 6 lat do urlopu płatnego. Dla osób, które ukończyły studia, informacja jest lepsza: dostajemy wówczas 8 lat do stażu pracy. Pod pojęciem ukończenia studiów w tym przypadku wlicza się również uzyskanie dyplomu ze studiów licencjackich.
Co wlicza się do stażu pracy?
Co ciekawe, do stażu pracy można doliczyć okres, kiedy bezrobotny pobierał zasiłek dla bezrobotnych i nie pracował. Dodatkowo, każdy stażysta może sobie doliczać okres przebywania na stażu do okresu zatrudnienia. Każda osoba przebywająca za granicą w pracy również może doliczać sobie okres pozostawania w zatrudnieniu do ogólnego stażu pracy. Jeśli pełniliśmy służbę policyjną, wówczas też doliczamy sobie to do stażu pracy. Osoby przebywające na urlopie bezpłatnym też doliczają sobie okres takiego urlopu do stażu pracy. Jeśli pracodawca wysyła nas na bezpłatny urlop szkoleniowy, wtedy też cały okres dolicza się do stażu pracy.
Rolnicy prowadzący gospodarstwo rolne mogą wliczać sobie ten czas do stażu pracy, wpływającego na wymiar urlopu.
Jaka stawka za urlop?
Pracownik, który przebywa a urlopie, otrzymuje taką samą stawkę jak wówczas, gdyby przebywał w pracy. Jeśli pracownik osiąga pensję w formie prowizji, to urlop wylicza się na podstawie ostatnich 3 miesięcy pracy. Sprawdza się, jakiej wysokości było wynagrodzenie i na tej podstawie wylicza średnią, która wpływa bezpośrednio na wysokość wypłacanych środków w czasie urlopu. Dobrze jest więc wziąć urlop po szczególnie dobrze przepracowanych miesiącach w pracy. Niektóre zakłady pracy jednak ustalają, że taką średnią wyciąga się z ostatnich 12 miesięcy – należy to sprawdzić u kadrowej zanim złożymy wniosek o urlop.
Czy urlop można podzielić na części?
Urlop może zostać podzielony na części: możemy wziąć sobie kilka razy urlop na kilka dni w ciągu roku. Nie może to być jednak nigdy urlop na żądanie, który ma inną kwalifikację. Zasadą jest, że aby wziąć urlop normalny, trzeba złożyć podanie o urlop i poczekać na odpowiedź pracodawcy. Pracodawca może się nie zgodzić na udzielenie zgody na urlop wypoczynkowy w konkretnym terminie. Nie może jednak zabronić nam wzięcia urlopu na żądanie.
Zaległy urlop
Pracownik, który nie wykorzystał urlopu w danym roku kalendarzowym, może odebrać sobie te dni w latach następnych. Musi to zrobić do września w roku następującym po tym roku, w którym urlop nie został wykorzystany. Niektóre osoby decydują się na odebranie ekwiwalentu pieniężnego w zamian za urlop – jednak mają taką możliwość tylko wtedy, gdy nie wykorzystują urlopu z powodu zwolnienia dyscyplinarnego lub wtedy, gdy zostaje zakończona umowa o pracę. Ekwiwalent gotówkowy za niewykorzystany urlop wynosi 100% stawki pracowniczej, osiąganej przez pracownika. Zaciąganie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wygląda nieco inaczej za granicą: tam w zasadzie jest dowolność: pieniądze lub urlop.
Grupy zawodowe z przywilejami
Istnieją grupy zawodowe, które dostają nieco więcej dni urlopu w trakcie roku. Są to prokuratorzy oraz sędziowie. Osoby, które są w tej grupie zawodowej i które przepracowały więcej niż 10 lat stażu pracy, mają po 6 dodatkowych dni urlopu płatnego więcej w skali roku.
Osoby z niepełnosprawnościami w stopniu znacznym i głębokim mają po 10 dni więcej w skali roku. Ponadto, wszyscy pracownicy socjalni mają po 10 dni dodatkowych urlopu, jeśli mogą wylegitymować się nieprzerwaną pracą przez 5 lat.
Osobną grupą, która może liczyć na 10 dni wolnych od pracy w gratisie to również kombatanci wojenni i osoby, które mają niepełnosprawność nabytą w trakcie odbywania służby na terenach objętych wojną.
